Ο πόλεμος στην Ουκρανία πλησιάζει τα τέσσερα χρόνια διάρκειας και οι διπλωματικές διεργασίες κορυφώνονται. Οι τελευταίες εξελίξεις φέρνουν την Ελβετία και τη Γενεύη στο επίκεντρο, με τη χώρα να δηλώνει έτοιμη να φιλοξενήσει συνομιλίες. Παράλληλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Ουκρανία συζητούν για εγγυήσεις ασφαλείας, ενώ ενδέχεται να υπάρξουν διμερείς και τριμερείς συναντήσεις στο προσεχές διάστημα.

Οι ειδικοί λένε πώς η επόμενη διετία θα είναι καθοριστική: είτε για μια σταδιακή ειρηνευτική διαδικασία, είτε για την παράταση μιας μεγαλυτερησ σύγκρουσης με τεράστιο κόστος για όλους. Για άμεση καταπαύσεως πυρός και ειρήνη στην Ουκρανία δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι.

Η Ελβετία στο ρόλο του ουδέτερου μεσολαβητή

Η υπουργός Εξωτερικών της Ελβετίας επιβεβαίωσε πως η Γενεύη μπορεί να φιλοξενήσει μια ιστορική συνάντηση μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η Ελβετία τονίζει την παράδοσή της στην ουδετερότητα, παρότι παραμένουν νομικά και πολιτικά εμπόδια λόγω των διεθνών ενταλμάτων σύλληψης.

Εμπόδια στην επίτευξη συμφωνίας

Παρά την αισιοδοξία, υπάρχουν σοβαρές διαφορές:

  • Η Ουκρανία απαιτεί δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας ώστε να αποφευχθεί νέα ρωσική επίθεση.
  • Η Ρωσία επιμένει σε περιορισμούς για τη μελλοντική στρατιωτική ενίσχυση του Κιέβου.
  • Οι ΗΠΑ συζητούν πακέτο υποστήριξης, αλλά χωρίς την άμεση αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων.

Η εικόνα δείχνει ένα διαρθρωτικό αδιέξοδο, με περιορισμένη πρόοδο σε καίρια ζητήματα.

Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών

Ο Πρόεδρος Τραμπ πρότεινε πλαίσιο «ασφαλών εγγυήσεων» για την Ουκρανία, χωρίς να αναλάβει στρατιωτικές δεσμεύσεις. Το σχέδιο στοχεύει να καθησυχάσει το Κίεβο αλλά και να αποφύγει την περαιτέρω κλιμάκωση με τη Μόσχα. Παράλληλα, η Ευρώπη πιέζει για πιο ξεκάθαρες διαβεβαιώσεις και σταθερή στήριξη της Ουκρανίας.

Διμερείς και τριμερείς συναντήσεις στον ορίζοντα

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, εντός των επόμενων εβδομάδων ενδέχεται να πραγματοποιηθεί διμερής συνάντηση Πούτιν-Ζελένσκι. Αν υπάρξει πρόοδος, θα ακολουθήσουν τριμερείς διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, πιθανώς σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου, η διεθνής κοινότητα αναζητά εναγωνίως διέξοδο. Οι πρόσφατες επαφές ΗΠΑ-Ρωσίας-Ουκρανίας, η διάθεση της Ελβετίας να φιλοξενήσει συνομιλίες και οι πιέσεις από την Ευρώπη και την Κίνα αναζωπυρώνουν τη συζήτηση για την ειρήνη. Όμως, ποια είναι η πραγματική πιθανότητα να επιτευχθεί συμφωνία;

Παράγοντες που ενισχύουν την πιθανότητα ειρήνης

  • Διπλωματική κινητικότητα: Η ενεργοποίηση διαύλων διαπραγμάτευσης μετά από καιρό θεωρείται θετικό σημάδι.
  • Κόπωση πολέμου: Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και οι οικονομικές πιέσεις κάνουν και τις δύο πλευρές να αναζητούν εναλλακτικές.
  • Διεθνής πίεση: Μεγάλες δυνάμεις ζητούν σταθερότητα ώστε να μειωθεί η αβεβαιότητα στις αγορές και την ενέργεια.

Παράγοντες που εμποδίζουν την ειρήνη

  • Αγκαθωτά θέματα: Η Κριμαία, το Ντονμπάς και η μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ παραμένουν κόκκινες γραμμές.
  • Εσωτερικές πιέσεις: Ο Ζελένσκι δύσκολα μπορεί να δεχθεί απώλειες εδαφών, ενώ ο Πούτιν δεν μπορεί να εμφανιστεί πολιτικά αποδυναμωμένος.
  • Έλλειψη εμπιστοσύνης: Προηγούμενες συμφωνίες κατέρρευσαν, γεγονός που κάνει τις πλευρές δύσπιστες χωρίς ισχυρές διεθνείς εγγυήσεις.

Η ειρήνη στην Ουκρανία παραμένει μια σύνθετη και αβέβαιη υπόθεση. Αν και οι διπλωματικές πρωτοβουλίες δείχνουν ότι οι συνθήκες ωριμάζουν, τα μεγάλα αγκάθια του πολέμου δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί.